Het was eindelijk weer zover. Na een periode van leven als een landrot stond er weer een zeilvakantie op de planning. Dit was een reis met een bijzonder randje: met mijn twee zoontjes, mijn stiefmoeder (oma), en de man met wie ik al 45 jaar het roer deel: mijn pa, nu opa. Terwijl vrouwlief thuis op haar eigen bewonderenswaardige missie was – het liefdevol verzorgen van haar 'nieuwe kindjes', een veld vol biologische bloemen – hesen wij de zeilen voor een klassieke tocht over de Duitse wadden.De onvermijdelijke charme van een werkende vakantieLekker ontspannen op een zeilboot, no way. Een zeilvakantie is een masterclass in improvisatie en probleemoplossing. Naast, in ons geval, een bourgondische levensstijl. Zeker met mijn vader, want hij bouwt en klust altijd alles zelf. Resultaat is dat vaak alles werkt en vaak ook niet en dan fiksen we het zodat het wel weer werkt ;) Het gaf me de kans om dicht bij hem te zijn, terwijl hij me, net als vroeger, deze way of life leerde. De traditie van onverwachte mankementen werd al bij het wegvaren geëerd: geen koelwater. Anker uit, motor uit, tikkie oververhit, en samen de impeller vervangen. We stonden meteen op scherp, met deze perfecte opfriscursus.Later, bij het varen over een wantij met vallend water en we achteruit moesten vanwege een ondiepte, kwam het roer vast te zitten. Shit, roer krom? Uren wachten, er afgesleept worden? Een moment van spanning draaide zich om in actie. Samen schroefden we de hele stuurinrichting open, om te ontdekken dat niet het roer krom was, maar de stuurautomaat kuren vertoonde. Fiksen en weer door dus. Tegenslagen dus, no way; mooie lessen en de herinneringen die een vakantie als deze definiëren.Tussen het zeilen en repareren door werden we door opa en oma heerlijk in de watten gelegd. De stapel boeken die ik had meegenomen, bleef grotendeels onaangeraakt. We hadden namelijk de vergissing gemaakt en kinderen leren klaverjassen. Vanaf dat moment was er geen ontsnappen meer aan en werd de kajuit het toneel van fanatieke potjes.Opa had de fietsen meegenomen en we bezochten vrijwel alle Duitse wadden eilanden die, traditiegetrouw tot grote ergernis van de kinderen, elk volledig rondgefietst werden. Een klassiek beproefde methode om ze rustig, moe en voldaan te krijgen zodat je als ouder nog wat aan je avond hebt. De beloning aan het einde – een groot ijsje – maakte trouwens telkens alles weer goed. Somethings never change.Beide zoons, spelend in de bijboot die opa kort geleden zelf bouwde. Roeien, zeilen, en zelfs met het elektromotortje varen; ze deden het allemaal. In de havens de steigers op, om krabben te vangen, een tijdloze havenactiviteit die elke generatie blijft boeien.En wat voor mij altijd het absolute hoogtepunt blijft, is het moment waarop we de zeehonden een high five hebben te geven en vlak daarna de boot op bank naast een wantij schuiven om daar droog te vallen. De stilte die neerdaalt als de boot zich nestelt in de zachte bodem, het gevoel van de klei tussen je tenen als je van boord stapt, en het rondscharrelen op de drooggevallen zeebodem. We zochten naar schelpen, vonden oesters en mosselen, maakten ze schoon en aten ze diezelfde avond nog op, met een glas wijn erbij.Het is in die momenten dat de tijd niet blijkt te bestaan. Of het nu 1980 is of 2025, het gevoel van geluk is identiek. Deze vakantie was meer dan een reis; het was een viering van familiebanden, van overgedragen kennis en van de simpele, onbetaalbare geluksmomenten die het leven zo rijk maken.De levenslessen van het wad: navigeren op de golven van het bestaanWie het wad bevaart, doet meer dan zeilen. Je begeeft je in een van de meest pure leerscholen van het leven. Het is een constante dans met de elementen die je dwingt tot nederigheid, aanpassingsvermogen en een diep bewustzijn van de wereld om je heen. Dit zijn de lessen die het wad mij heeft geleerd:1. Omarm de volatiliteit, op en neer, heen en weerGolven, wind, regen, zon, stroming.Het leven, net als het wad, kent zijn eigen onvermijdelijke ritme. Elke dag is er eb en vloed, water komt en gaat. Dit ritme verschuift dagelijks en is op elke plek weer anders. Je kunt ertegen vechten, wat zinloos en uitputtend is. De enige weg vooruit is om het te accepteren en ermee te werken. De stroming is een factor waar je niet omheen kunt. Het leert je dat sommige krachten groter zijn dan jijzelf. In plaats van je ertegen te verzetten, leer je je plannen erop af te stemmen, gebruik te maken van de kracht wanneer die meewerkt, en geduldig te zijn wanneer die tegenwerkt.2. De religie van voorbereidingHet wad kent een hoop water en een hoop land. Hoop zelf echter is geen strategie voor varen op het wad. 5P: proper preparation prevents poor performing. Goede voorbereiding is de sleutel tot #succesgeluk (geleend van Kasper vd Laan). Deze wijsheid is de kern van het wadzeilen.Anticipeer op het onverwachte: wordt er windkracht 4 voorspeld? Dan steek je voor de zekerheid toch een extra rif. Je bereidt je niet voor op de voorspelling, maar op hoever de voorspelling er mogelijk naast zit.Blijf een leerling: ook al vaar je dezelfde route voor de zoveelste keer, je bestudeert de meest recente kaarten alsof het de eerste keer is. De enige constante op het wad is dat het altijd verandert, terwijl je erop vaart.Wees constant bewust en negeer afleiding: je ogen zijn bewust gericht op de dieptemeter, de wind en de golven. Deze voortdurende alertheid is geen stressfactor, maar een modus, een way of life. Het brengt een vreemde, diepe vorm van ontspanning, omdat je weet dat je doet wat je moet doen. En, ook al had je bereik, je scrolt niet door social media.3. Dankbaarheid boven zelfingenomenheidSoms heb je alles mee. De wind in de zeilen, de stroom in de rug. Je vliegt over het water en bent er kort. Het is verleidelijk om jezelf dan op de schouder te kloppen voor je geweldige zeilkunsten. Maar het wad leert je beter. Het leert je dat dit momenten van pure genade zijn, een geschenk van de natuur. Het enige wat op zijn plaats is, is diepe dankbaarheid. En omgekeerd zijn tegenwind en tegenstroom beproevingen voor je geduld en doorzettingsvermogen, maar de volhouder wint.4. De kunst van het wachten en het belang van onderhoudIs het eb en je moet een wantij over? Dan is er maar één optie: wachten. Liggen. De tijd verdrijven terwijl je drooggevallen bent op een zandplaat. Dit leert je dat niet alles direct kan. Soms is de meest productieve actie simpelweg geduldig zijn en de situatie accepteren.Tegelijkertijd is er de constante zorg voor je schip en voor jezelf. Je checkt de motor, de zeilen, de lijnen. En net zo belangrijk: je zorgt voor je bemanning en jezelf. Goede voeding, voldoende rust om alert te kunnen zijn in onverwachte situaties. En misschien wel het belangrijkste smeermiddel van allemaal: de mooie verhalen die je op de been houden en de band versterken.De zekerheid in veranderingHet wad dwingt je om de factoren in kaart te brengen die fundamenteel veranderlijk zijn: het getij, de stroming, het weer, de steeds veranderende zeebodem. Je leert je hier minutieus op voor te bereiden, niet om de verandering te beheersen, maar om erin mee te kunnen bewegen. Het pakt vaak anders uit dan gepland, maar het is de synchronisatie die maakt dat je er niet alleen van kunt genieten maar ook simpelweg op je volgende bestemming komt.Je accepteert de onvoorspelbaarheid, je vertrouwt op je voorbereiding en je leert dansen op de golven, of ze nu hoog of laag zijn. En dat is misschien wel de meest waardevolle les die er is."Victory is the child of preparation and determination." — Sean Hampton
